දැනට තිබෙන පාඩම්...

Sunday, July 31, 2016

Networking ඉගෙන ගනිමු - 2 පාඩම

ඔන්න අපි Networking දෙවෙනි පාඩමත් අරගෙන අායෙත් අාවා.අද අපි කථා කරන්න හිතුවෙ Networking නිර්මාණය වෙන්න වුවමනා කරන දේවල් ගැන කථා කරන්න.
පරිගණක , Servers, Workstations, NICs, Repeaters, Hubs, bridges, switches, Modems, Routers වගේ දේවල් මේ ගොඩට අයිති වෙනවා...

Network ඒකක් කියන්නෙ පරිගණක 2ක් හෝ ඊට වඩා ගණනක් ඒකිනෙකට සම්බන්ධ වීමක්.

Server :- සාමාන්‍යයෙන් server ඒකක් කියන්නෙ පරිගණයක්ම තමයි.විවිධ වර්ග වල ජාල ක්‍රියාකාරකම් වලට අදාල වෙන මෘදුකාංග ක්‍රියාත්මක  වෙනවා මේකෙ. අදාල network ඒකේ පවතින අනෙක් පරිගණක වලට අදාල සේවා සපයනවා මේ ගොල්ලො. server ඒකක් පාරිභෝගිකයෝ රාශියක් වෙනුවෙන් සේවා සපයනවා වගේම ඔවුන්ට අවශ්‍ය සම්පත් ලබාදෙනවා...
සාමාන්‍යයෙන් යම් විශේෂ කාර්යයක් වෙනුවෙන් තමයි මේවා නිර්මාණය වෙන්නෙ.
  1. File Server :- network ඒකේ තියෙන විවිධ මෘදුකාංග හා දත්ත ගොනුවල ගබඩාවක් 
  2. Mail Server :- email function ඒකෙන් වැඩ කරගන්න පාවිච්චි වෙන තැපැල් කන්තෝරුවක් කියන්න පුලුවන්.
  3. Printer Server :- network ඒකට අදාල ප්‍රින්ටර් උපකරණ සමග ගනුදෙනු කරනවා.
  4. Web Server :-  Hypertext Transfer Protocol නැත්නම් HTTP ඒක run කරන ගමන් වෙබ් සම්බන්ධ ක්‍රියාකාරකම් කළමණාකරණය කර ගන්නවා.
 Workstations :- තනි PC ඒකකට වඩා වේගවත් වගේම දරාගැනීමේ හැකියාව වැඩියි. තනිවම වැඩ කරන පරිසරයක වගේම පරිගණක ජාලයක කොටසක් වශයෙනුත් පවතින්න පුලුවන්. අවශ්‍ය වෙන ඔිනෑම වෙලාවක පරිගණක ජාලයේ පරිගණක වලට සම්පත් සපයන්න පුලුවන්.

Network  Interface Cards :- සාමාන්‍යයයෙන් පරිගණකයක් network ඒකකට connect වෙන්නනම් පරිගණකයට අනිවාර්යයෙන්ම NIC ඒකක් සවි කරලා තියෙන්න ඔින. Network card නැත්නම් Network Adapter ඒකක් කියන්නෙත් මේකටම තමයි ඉතින්. වර්තමානය වෙනකොට බාහිරින් වගේම රැහැන් රහිත NIC පවා දැක ගන්න පුුලුවන්.

Repeaters :- සාමාන්‍යයෙන් සංඥා නැත්නම් Signal  සාමාන්‍ය රැහැනකින් හරි වාතය නැත්නම් අවකාශය හරහා ගමන් කරද්දී ක්‍රම ක්‍රමයෙන් දුර්වල වෙනවා. Repeater ඒකකින් දුර්වල සංඥා  වර්ධනය කරනවා ඉහල කොටසකට යන්න කලින්. Repeater ඒකක් පාවිච්චි කරලා network ඒක  විශාල ප්‍රදේශයක හරි ප්‍රමාණයෙන් වැඩි දිගකට අැදගන්න පුලුවන්. මේ නිසාම Repeater ඒකකට Extender කියන නමත් පාවිච්චි වෙනවා. රැහැන් සහිත Repeater ඒකකට රැහැන් රාශියක් සම්බන්ධ කරන්න පුලුවන් වගේම රැහැන් රහිත ඒකකට ජාල පරාසය නැත්නම් Network Range ඒක වැඩි කරන්න පුලුවන්.

Hubs :- හබ් පාවිච්චි වෙන්නෙ ඒක් ඒක් උපකරණ සම්බන්ධ කරන්න.ඒක් ඒක් උපකරණ කියන්නෙ workstations, servers, printers වගේ ඔිනෑම දෙයක්. මේක ports කියන කුඩා කුහර වලින්  තමයි මේකට උපකරණ සම්බන්ධ වෙන්නෙ. Ports 4,8,12 වශයෙන් පවතිනවා.

Bridges :- පාලමකින් කරන්නෙ ගොඩබිම් 2ක් යා කරන ඒකනෙ. මේ bridges වලිනුත් කරන්නෙ වෙන්ව පවතින network 2ක් සම්බන්ධ කිරීමක් හරි තනි network ඒකක් ජාල 2කට වෙන් කිරීමක් හරි. 2 layer switch නැතිනම් ලේයර් 2ක switch උපකරණයක් විදියටත් මේක හදුන්වන්න පුලුවන්. Bridge ඒකකට හුගක්  දුරට hubs තමයි සම්බන්ධ වෙන්නෙ.

Switches :- switch ඒකක් කියන්නෙ හුගක් වෙලාවට තනි ජාලයකට පරිගණක කිහිපයක් සම්බන්ධ කරන්න ගන්න උපකරණයක්. සාමාන්‍යයෙන් අපි කියනවා හබ් ඒකකට වඩා ස්විච් ඒකක් බුද්ධිමත් කියලා. අපේ පරිගණක ජාලයේ තියෙන පරිගණකයකට තවත් ඒකක් හා සම්බන්ධ වෙන්න ඔිනනම් හබ් ඒක නැත්නම් මේ ස්විච් ඒක මැද්දෙන් යන්න ඔින.

අපි හිතමු 1 පරිගණකය 9 පරිගණකයට සම්බන්ධ වෙන්න ඔින කියලා, ඉතින් මේ 1 PC ඒක ඒ පනිවිඩය හබ් ඒකට හරි ස්විච් ඒකට හරි දෙනවා. හබ් ඒක මේ පනිවිඩය අරගෙන හැමෝම ලගට යනවා. ඒයාගෙන් 9කියලා තහවුරු වුනොත් තමයි ඒයාට පනිවිඩේ බාර දෙන්නෙ. ඒ්ත් ස්විච් ඒකක් ඒ පනිවිඩය අරගෙන කෙලින්ම හරි කෙනා ගාවට යනවා. ඒ නිසයි ඒයා බුද්ධිමත් බවින් වැඩියි කියන්නෙ...
ඒ වගේම switch ඒකත් හුගක් වෙලාවට bridge ඒකක් වගේම තමයි, ඒත් bridge ඒකකට වඩා වේගය හා හැකියාව කාර්යක්ෂමතාව sweitch ඒකේ වැඩියි. ස්විච් ඒකක් multiple bridge ඒකක් විදියට පැහැදිලි කරන්න පුලුවන්.

Modem(Modulator, Demodulator) :- දුරකථන රැහැන් හරහා පරිගණකයේ ඩිජිටල් සංඥා, අැනලොග් සංඥා බවට හරවන්නෙ මෙයා. ඒ වගේම ඒ ක්‍රියාවලියෙ අනිත් පැත්ත කරන්නත් මේකට පුලුවන්. පරිගණක modem භාවිතයෙන් තවත් පරිගණකයක් ඒක්ක දුරකථන රැහැන් හරහා සම්බන්ධ වෙන්න පුලුවන්.

Routers :- නෙට්වර්ක් 2ක් හෝ ඊට වැඩි ගණනක් ඒකිනෙකට රැහැන් සහිත හෝ රහිතව සෙට් කරලා ඒවා අතර තියෙන දත්ත හුවමාරු කර ගන්නවා. ඒ දත්ත වල හුගක් වෙලාවට අන්තර්ගත වෙනවා address information, මේවා භාවිතයෙන් router ඒකට පුලුවන් මේ දත්ත යන්නෙ network දෙකකටද නැත්නම් තනි ඒකේම දෙපැත්තකටද කියලා.

මේ පාර ලිපිය මෙතනින් ඉවරයි, හිතනවා මේ ලිපියත් ඔයාලට වැදගත් වේවි කියලා, ඊලග ලිපියෙන් අපි කථා කරමු network ඒකක් කොටස් වලට බෙදන්න පුලුවන් ක්‍රම ගැන...

Tuesday, July 19, 2016

Networking ඉගෙන ගනිමු - 1 පාඩම

පහුගිය කාලෙ අපි කථා කරපු පාඩම් මාලාවලින් පස්සෙ අද අපි අලුතින්ම කථා කරන්න පටන් ගත්තෙ Networking ගැන. ගොඩක් ගැඹුරට යන පාඩම් මාලාවක් පුලුවන් තරම් සරලව ඉදිරිපත් කරන්න අපි බලාපොරොත්තු වෙනවා.

අපි මුලින්ම කථා කරමු Networking වල ඉතිහාසය ගැන. Networking  කියන්නෙ මොකක්ද, ඒකෙ අැතිවීමට බලපාපු දේවල් මොනවාද කියන දේ...

අපි මුලින්ම කථා කළොත් 1950 යුගයේ පරිගණක ගැන.ඒ කාලෙ තමයි පරිගණක වල මුල්ම යුගය. මේ කාලේ පරිගණක කාමරයකට වඩා විශාලයි.ඒ වගේම අධික මිලකට තමයි මේවා පැවතුනෙත්. බොහොම වැදගත් අායතනයක වුනත් වැඩිම වුනොත් පරිගණක 2ක් හෝ 3ක් තියෙන්න අැති. ඒ වගේම අපි අාදානයන් සමූහයක් (Batch) ලබා දීලා ප්‍රතිදානයක් ගන්න අායෙත් වෙන වෙලාවක් වෙනකන් බලන් ඉන්න වෙනවා. මේවට තමයි අපි කියන්නෙ Batch Processing Systems කියලා. මේ systems පදනම් වෙලා තියෙන්නෙ Mainframe ඒකකයක් මත. User අාදාන විදිහට භාවිතා කරන්නෙ punch cards. user punch cards වල දත්ත හා code ඒක අාදානය කරලා operator දත්ත පරිගණකයට අැතුල් කරනවා. userට result ලැබෙන්නෙ ටික වෙලාවක් ගියාට පස්සෙ. මේ Batch Processing System ඒකක අඩුපාඩු ගොඩක් තිබුනා. ලොකුම අඩුපාඩුව තමයි ගොඩක් වෙලාව නාස්ති වුන ඒක. ඒ වගේම පාරිභෝගිකයන්ට තමන්ගෙ කැමැත්ත අනුව වැඩ කරගන්න බැරි වුන නිසා මේක ඒපා වෙන්න පටන් ගත්තා. ඒ වගේම userට බැරි වුනා වෙන process ඒක හදිස්සියකදි වෙනස් කරගන්නවත්...

මේ ප්‍රශ්නත් ඒක්කම 1960 යුගය වෙනකොට පරණ තිබුණු ප්‍රශ්න වලට පිලිතුරු විදියට Multi Terminal Systems කරලියට අාවා. මේකෙන් usersලා කිහිප දෙනෙක්ට ඒකම වෙලාවෙ වැඩ කරන්න පුලුවන්. ඒ වගේම මේ computer ඒක කලින් ඒක වගේ නෙමෙයි අාපහු ප්‍රතිචාර දක්වන speed ඒකත් වැඩියි . ඒ නිසා වැඩ කරන අයට දැනෙන්නෙ නෑ මේකෙ usersලා ගොඩක් වැඩ කරනවා කියලා. terminal ගොඩක් තියෙනවා දත්ත අාදානය කරන්න. network ඒකක් වගේම තමයි හුගක් වෙලාවට.

Networking වල අාරම්භය විදියට අපි සලකන්නෙ මේ Multi terminal systems.

  • SAGE - Semi Automatic Ground Environment.
මේක Air Defense System ඒකක්. සෝවියට් රාජ්යය ඒල්ල කරපු න්‍යෂ්ටික බෝම්බ වලින් බේරෙන්න 1958දි North American Aerospace Defense Command කණ්ඩායමේ හැදුවේ අැමරිකන් ගුවන් හමුදාව වෙනුවෙන්... ප්‍රධාන මධ්‍යස්ථාන 3ක් පදනම් කරගෙන දිශා මධ්‍යස්ථාන 24ක් හා දුර ගමන් රේඩාර් මධ්‍යස්ථාන 100 කටත් වැඩියෙන් මත මේක ගොඩනැගුනේ.
සම්පූර්ණයෙන්ම සන්නද්ධ ගත වුනේ 1963දී. දත්ත හුවමාරුවට දුරකථන මාර්ග හා රේඩියෝ සංඥා පාවිච්චි වුනේ...
පසුකාලීනව සෝවියට් රුසියාව intercontinental ballistic missiles නිකුත් කරන්න පටන් ගත්තා. මේ මිසයිල වලින් SAGEට ගැලවීමක් තිබුනෙ නෑ. මේ මිසයිල ප්‍රහාරයකින් ප්‍රධාන මධ්‍යස්ථානයක් බිද වැටුනට පස්සෙ අනෙකුත් සියලුම ජාල බිද වැටුනා. මේකට විසදුමක් විදියට ගෙනාවෙ බලය විහිදුවන ලද පද්ධතියක්.

  • ARPANET - Advanced Research Projects Agency Network
1969දි මේක නිර්මාණය වුනේ.SAGE වලදි භාවිතා කරලා තිබ්බෙ ඒකම විදිහෙ යන්ත්‍ර, නමුත් මේකෙදි විවිධ වර්ග වල පරිඝණක ඔවුන් යොදාගත්තා. මේවා ඒකිනෙකට සම්බන්ධ කළේ IMP- Interface Message Processor මගින්. මේකෙ ප්‍රාථමික අරමුණ වුනේ අාරක්ෂක මර්මස්ථාන, විශ්ව විද්‍යාල  ඒකිනෙකට සම්බන්ධ කරන්න. අවසානයේදී මුලු අැමරිකාව පුරාම මේ ජාලය පැතිරුණා. අන්තර්ජාලයේ මූලික පියවරක් විදියට මේක දක්වන්න පුලුවන්.
ARPANET නිසා ලෝකයට ලැබුනු දායාදයන් කිහිපයක්ම පැහැදිලිවම දක්වන්න පුලුවන්.

  1. Email - 1971 
  2. Telnet - 1972
  3. FTP - 1973 - File Transfer Protocol
  • NSFNET - National Science Foundation Network
NFS අායතනය ඔවුන්ගේ තියෙන සුපිරි පරිගණක 6 ඒකිනෙකට සම්බන්ධ කරන්න පුලුවන් විදියේ  Backbone Network (ප්‍රධාන ජාලයක්) ඒකක් ගොඩනැගුවා. ඒ වගේම මේක සියලුම විශ්ව විද්‍යාල පර්යේෂණ කණ්ඩායම් වලට විවෘත ජාලයක් කලා. ඒකිනෙක අාසන්නයේ තිබ්බ ප්‍රාදේශීය ජාල 20කට අාසන්න ප්‍රමාණයක් ඒකතු කරලා දහස් ගානක් විශ්වවිද්‍යාල වලට, පර්යේෂණාගාර වලට, පුස්තකාල වලට, කෞතුකාගාර වලට ඒවා භාවිතා කරන්න පහසුකම් හදලා දුන්නා.

1990 වන විට backbone network සංකල්පය බිද වැටුනා.ඒ වෙනුවට වාණිජ තරගකාරී බවට හැරවිය හැකි පද්ධතියක් නිර්මාණය වුනා. අපි හදුන්වනවා මේක අන්තර්ජාලයේ මුලික අාරම්භක අවස්ථාවක් විදියට.

අපි ඊලග දවසේ අපි කථා කරමු Network ඒකක් කියන්නෙ මොකක්ද, හා ඒකේ භාවිතයන් ගැන.





What is PowerShell -1

PowerShell mainly using by system administrators and system engineers to their daily work.  This task based command line mainly created by ...